ΣΥΛΛΗΨΗ ΚΩΣΤΑ ΒΑΞΕΒΑΝΗ - ΛΙΣΤΑ ΛΑΓΚΑΡΝΤ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Ο Κώστας Βαξεβάνης είναι αυθεντικός εκπρόσωπος της ερευνητικής δημοσιογραφίας. Έχει τολμήσει να ασχοληθεί με θέματα και πρόσωπα που οι περισσότεροι συνάδελφοί του είτε αποφεύγουν είτε εξυπηρετούν. Σε μία εποχή δημοσίων σχέσεων και διαπλεκόμενων συμφερόντων, ο Κώστας Βαξεβάνης και η ομάδα εξίσου μαχητικών δημοσιογράφων που τον πλαισιώνει ρισκάρουν σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο προκειμένου να επιτελέσουν αυτό που κάποτε θεωρείτο η ουσία της δημοσιογραφίας. Να αποκαλύψουν την αλήθεια και να ενημερώσουν την κοινή γνώμη.


Εν αντιθέσει με έτερους 'συναδέλφους' που αφιερώθηκαν ψυχή τε και σώματι στο γρήγορο πλουτισμό και την άνετη ζωή, δίχως ηθικές αναστολές ή οποιαδήποτε αίσθηση επαγγελματισμού, η συντακτική ομάδα της εκπομπής/ιστοτόπου 'Κουτί της Πανδώρας' και του περιοδικού 'Hot Doc' δεν υπηρέτησαν σε πολιτικά γραφεία ούτε είχαν προνομιακές σχέσεις με εθνικούς εργολάβους-προμηθευτές και μιντιάρχες-επιχειρηματίες.


Η περιβόητη 'Λίστα Λαγκάρντ' περιλαμβάνει στοιχεία Ελλήνων μεγαλοκαταθετών στην Ελβετία. Εξ ορισμού αφορά φοροφυγάδες και  διακίνηση 'μαύρου χρήματος' / νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Παραδόθηκε από τη νυν Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Christine Lagarde, στον τότε Υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας Γιώργο Παπακωνσταντίνου.


Αντί να αξιοποιηθεί από τις αρμόδιες Οικονομικές Υπηρεσίες που επόπτευε ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου και (μεταγενέστερα) ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η 'Λίστα Λαγκάρντ' παρέμεινε άφαντη. Παρέμεινε κρυμμένη. Όταν κλήθησαν να δώσουν απαντήσεις, οι δύο πρώην Υπουργοί Οικονομικών - εκ των οποίων ο ένας είναι πλέον επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ και μέλος της τρικομματικής φιλομνημονιακής συγκυβέρνησης - επιχείρησαν αρχικά να συγκαλύψουν το σκάνδαλο. Καθώς όμως οι δημοσιογραφικές πληροφορίες επέμεναν στην ύπαρξη της επίμαχης λίστας, οι δύο πολιτικοί αναγκάστηκαν να αλλάξουν τις δημόσιες τοποθετήσεις τους. Η αμυντική/προπαγανδιστική τους γραμμή βασίστηκε στην αλληλοεπίρριψη ευθυνών. Ο μεν Ευάγγελος Βενιζέλος ισχυρίστηκε πως 'ανακάλυψε' το usb stick που περιείχε το ηλεκτρονικό έγγραφο σε συρτάρι του γραφείου του, δίχως να έχει ενημερωθεί από τον κ. Παπακωνσταντίνου. Αντεπιτέθηκε μάλιστα στους επικριτές του, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως θα μπορούσε κάλλιστα να παραστήσει πως ακόμη και τώρα δεν είχε στην κατοχή του το κρίσιμο  αποδεικτικό / ενοχοποιητικό  υλικό. Επικαλέστηκε την ίδια την παραδοχή εκ μέρους του για την ύπαρξη του usb stick στο γραφείο του ως απόδειξη της τιμιότητας και της ειλικρίνειάς του.


Στην πραγματικότητα, το θέμα είχε πια λάβει υπερβολικά μεγάλες διαστάσεις και δεν υπήρχε εναλλακτική λύση. Ο δημοσιογραφικός κλοιός είχε στενέψει γύρω από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και, κατ'επέκταση, το Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Αμφότεροι προσπάθησαν να σώσουν την όποια υστεροφημία και αξιοπρέπεια τους είχε απομείνει. Αλλά επειδή δεν συνεννοήθηκαν μεταξύ τους, υπέπεσαν εξαρχής σε αντιφάσεις και εξετέθησαν οριστικά.

Η 'Λίστα Λαγκάρντ', σε μορφή ψηφιακού δίσκου (cd-rom), παραδόθηκε στο Γιώργο Παπακωνσταντίνου από τη Γαλλία, εντός διπλωματικού σάκκου. Εντούτοις, επειδή περιείχε απόρρητο υλικό, ούτε απέκτησε Αριθμό Πρωτοκόλλου ούτε δημοσιοποιήθηκε. Δόθηκε απλώς προφορική εντολή στον τότε επικεφαλής του ΣΔΟΕ, κ. Ιωάννη Διώτη, να διερευνήσει 20 ονόματα που αντιστοιχούσαν στο 50% των 'ύποπτων' ελληνικών καταθέσεων στην Ελβετία. Αυτά υποστήριξε ο ίδιος ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου σε πρόσφατη συνέντευξή του (βλ. iEfimerida, http://www.iefimerida.gr/news/73977/%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BA%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B2%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%B6%CE%AD%CE%BB%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CE%B4%CE%BF%CE%B5-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%BB%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CF%81%CE%BD%CF%84).

Όσον αφορά τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ερωτηθείς στο κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Mega εάν έδωσε εντολή για αξιοποίηση της λίστας στον Ιωάννη Διώτη, απάντησε ότι πάγια εντολή του ως Υπουργός Οικονομικών προς τις αρμόδιες Οικονομικές Υπηρεσίες ήταν 'νομιμότητα και αποτελεσματικότητα', προσθέτοντας πως ο ίδιος 'έπραξε το αυτονόητο' (βλ. The Insider, http://www.theinsider.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=21566:benizelos-den-eida-pote-ti-lista-tis-lagkarnt-binteo&catid=1:politics&Itemid=27).

Δυστυχώς για τους δύο πρώην Υπουργούς Οικονομικών, τόσο ο Ιωάννης Διώτης όσο και ο Γιάννης Καπελέρης - που θήτευσαν στο ΣΔΟΕ την επίμαχη χρονική περίοδο - μέσω απολογητικού υπομνήματος προς τους Οικονομικούς Εισαγγελείς διαψεύδουν τους ισχυρισμούς των πολιτικών προϊσταμένων τους (βλ. NewsIt, http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=170237&catid=3  &  http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=170521&catid=9).


Μπάχαλο. Το cd έγινε usb stick. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος το ανακάλυψε στο γραφείο του ή το παρέλαβε από τον κ. Διώτη ή το παρέδωσε στη Γραμματέα του. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου έδωσε εντολή είτε στον κ. Καπελέρη είτε στον αντικαταστάτη του (Ιωάννη Διώτη) να διερευνήσει ατύπως.


Ακόμη και από τα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ λαμβάνουμε αντικρουόμενες πληροφορίες, με μόνο κοινό στοιχείο την ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη πως ουδείς έχει ομολογήσει όλη την αλήθεια. Το συμπέρασμα είναι πως ακόμη και οι  απατεώνες / φοροφυγάδες / μαφιόζοι  μπορούν να κρυφθούν πίσω από το νόμο περί προσωπικών δεδομένων. Σημασία δεν έχει το έγκλημα εις βάρος του κοινωνικού συνόλου αλλά το νομότυπο της συλλογής αποδεικτικών στοιχείων. Η Ελλάδα άλλωστε είναι η χώρα του παραλόγου.


Μόλις όμως ένας δημοσιογράφος τόλμησε να δημοσιεύσει την φερόμενη ως 'Λίστα Λαγκάρντ', οι Δικαστικές Αρχές έσπευσαν να του απαγγείλουν κατηγορίες. Η πληροφόρηση είναι έγκλημα. Δεν έδειξαν βέβαια οι αξιότιμοι Δικαστές αντίστοιχη ευαισθησία απέναντι στις 'γκρίζες' ή ευθέως παράνομες δραστηριότητες των διαφόρων τσογλαναράδων (με ή χωρίς κοστούμι) που οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας. Ούτε στα παράσιτα που ανέδειξε η οικονομική κρίση, όπως οι τοκογλύφοι των ενεχυροδανειστηρίων και οι εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου της Χρυσής Αυγής.

Εάν υφίσταται η παραμικρή υπόνοια πως η 'Λίστα Λαγκάρντ' που δημοσίευσε ο Κώστας Βαξεβάνης είναι πλαστή, τότε να διενεργηθεί πρώτα έρευνα και ακολούθως να αποδωθούν ευθύνες. Το πιο εύκολο, δίκαιο και ηθικό θα ήταν η ίδια η Πολιτεία να ανακοινώσει επισήμως ποια άτομα ευρίσκονται υπό δικαστική διερεύνηση για σοβαρά οικονομικά αδικήματα. Το δημόσιο συμφέρον και η κοινωνική ειρήνη υπερτερούν του ατομικού συμφέροντος.



Θεωρούμε δεδομένο ότι η Christine Lagarde δεν συμπεριέλαβε ονόματα στην σχετική λίστα χάριν εντυπωσιασμού. Θέλησε να βοηθήσει την Ελλάδα. Ούτως ώστε να μην επιβαρύνονται δυσανάλογα οι ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες. Μία Γαλλίδα ενδιαφέρθηκε περισσότερο για τους Έλληνες πολίτες απ'ότι η εκλεγμένη κυβέρνησή τους. Με πράξεις, όχι με λόγια.

Πάντως ο Ευάγγελος Βενιζέλος, επιθυμώντας να αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η γελοιότητά του δεν έχει όρια, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δημοσιοποίηση του περιεχομένου της 'Λίστας Λαγκάρντ' (βλ. εφημερίδα 'Ναυτεμπορική', http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2248734).



Η σύλληψη του Κώστα Βαξεβάνη απασχόλησε και τα ξένα ΜΜΕ. Η κινητοποίηση των σκεπτόμενων Ελλήνων πολιτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), όπως το Facebook και το Twitter, συνέβαλε στη δημοσιοποίηση της προκλητικής δικαστικής απόφασης περί ενεργοποίησης της αυτόφωρης διαδικασίας για παραβίαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ενδεικτικά παραθέτουμε τα ακόλουθα άρθρα:


1. 'Editor Kostas Vaxevanis arrested after naming Greek ‘tax evaders’' (= 'Ο εκδότης Κώστας Βαξεβάνης συλλαμβάνεται αφ'ότου ονοματίζει Έλληνες ‘φοροφυγάδες’'), 29/10/2012, The Times (http://www.thetimes.co.uk/tto/news/world/europe/article3582423.ece)




2. 'Greek Journalist Held Over List of Swiss-Account Holders' (= 'Έλληνας δημοσιογράφος κρατείται εξαιτίας λίστας με κατόχους ελβετικών λογαριασμών'), 28/10/2012,  Bloomberg (http://www.bloomberg.com/news/2012-10-28/greek-journalist-sought-by-police-over-lagarde-list-.html)

3. 'Greek journalist arrested over exposing politicians' alleged tax evasion' (= 'Έλληνας δημοσιογράφος συνελήφθη επειδή απεκάλυψε φερόμενη φοροδιαφυγή πολιτικών'), 28/10/2012, Russia Today (http://rt.com/news/greece-officials-swiss-accounts-journalist-warrant-407/)




4. 'Greece arrests journalist over 'Lagarde List' banks leak' (= 'Η Ελλάδα συλλαμβάνει δημοσιογράφο λόγω διαρροής της τραπεζικής Λίστας Λαγκάρντ'), 28/10/2012, BBC News (http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-20116548)

5. 'List of Swiss Accounts Turns Up the Heat in Greece' (= 'Λίστα ελβετικών λογαριασμών ανεβάζει την ένταση στην Ελλάδα'), 27/10/2012, The New York Times (http://www.nytimes.com/2012/10/28/world/europe/list-of-swiss-accounts-turns-up-the-heat-in-greece.html)



6. 'Greek journalist arrested after releasing Swiss account data: police' (= 'Έλληνας δημοσιογράφος συλλαμβάνεται έπειτα δημοσίευσης στοιχείων ελβετικών λογαριασμών: Αστυνομία'), 29/10/2012, Hurriyet (http://www.hurriyetdailynews.com/greek-journalist-arrested-after-releasing-swiss-account-data-police.aspx?pageID=238&nID=33407&NewsCatID=351)

7. 'Greek journalist arrested after publication of, “Lagarde List”' (= 'Έλληνας δημοσιογράφος συλλαμβάνεται έπειτα δημοσίευσης της “Λίστας Λαγκάρντ”'), 28/10/2012, Euronews (http://www.euronews.com/2012/10/28/greek-journalist-arrested-after-publication-of-lagarde-list/)



8. '"Lagarde list" of Greek depositors in Swiss bank leaked, journalist arrested for breach of privacy' (= 'Η “Λίστα Λαγκάρντ” με Έλληνες καταθέτες ελβετικής τράπεζας διέρρευσε, δημοσιογράφος συνελήφθη για παραβίαση προσωπικών δεδομένων'), 28/10/2012, China Daily (http://www.chinadaily.com.cn/xinhua/2012-10-28/content_7361390.html)

9. 'Greek magazine editor in court for naming alleged tax evaders' (= 'Έλληνας εκδότης περιοδικού σε δίκη επειδή ονομάτισε φερόμενους ως φοροφυγάδες'), 28/10/2012, The Guardian (http://www.guardian.co.uk/world/2012/oct/28/greek-editor-court-tax-evaders)




10. 'Greece arrests editor for 'Lagarde list' leak' (= 'Η Ελλάδα συλλαμβάνει εκδότη για τη διαρροή της Λίστας Λαγκάρντ'), 28/10/2012, Al Jazeera (http://www.aljazeera.com/news/europe/2012/10/20121028153828938172.html)

11. 'Greek Journalist Arrested for Privacy Violations' (= 'Έλληνας δημοσιογράφος συλλαμβάνεται για παραβίαση προσωπικών δεδομένων'), 28/10/2012, The Wall Street Journal (http://online.wsj.com/article/SB10001424052970204098704578083490949681004.html)


Υποθέτουμε πως η Δικαιοσύνη και η τρικομματική φιλομνημονιακή συγκυβέρνηση δεν ανέμεναν τέτοια αρνητική δημοσιότητα. Ή ίσως να έχουν καταντήσει τόσο αναίσθητοι που δεν τους ενδιαφέρει ούτε η εγχώρια ούτε η αλλοδαπή κοινή γνώμη.